Artan işletme maliyetleri, vatandaşın alım gücündeki erime ve enflasyon, alışveriş önceliklerini değiştirirken, dinamik pazara rağmen başta tüketici elektroniği olmak üzere gıda dışı perakendede yavaşlama ve daralma bekleniyor. Perakendenin alt kategorilerinin 2023 yılını genel olarak olumlu bitirdiğini, 2024 yılının ilk çeyreğinde de bu trendin devam ettiğini belirten Zincir Mağazalar Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Serhan Tınastepe “Ancak bundan sonraki dönemde tüketimde bir daralma olacağının sinyallerini alıyoruz. Tüketicimiz temel ihtiyaçlarını karşıladıktan sonra bizim kategorilerimize yönelecek” değerlendirmesini yaptı. Kısacası, tüketiciler elektronikte frene bastı. Perakendecilerin işletme maliyetleri nedeni ile zorlandığını ve
eskisi kadar hızlı bir mağazalaşmanın söz konusu olmadığını kaydeden Tınastepe, şirketlerin ise burada en önemli yatırımı teknolojiye yaptığını ve bu durumun perakendenin tüm kategorilerinde geçerli olduğunu kaydetti.
TURİST ALIŞVERİŞLERİ AZALDI
‘Gümrük mevzuatındaki değişiklikler, ithal yan veya yarı ürün kullanan üreticileri, dolayısıyla perakendecileri olumsuz etkiliyor. Buradaki bazı muafiyetlerin kaldırılması, oluşan bu maliyetlerin ürün fiyatına yansımasına yol açıyor” ifadelerini kullanan Tınastepe, turizmde yaşananların da sektörü zorladığını belirtti. Tınastepe, turizmin sektör açısından büyük önem taşıdığını ancak Türkiye’nin pahalı konuma gelmesi ile alışveriş yapan yabancı sayısında önemli bir azalma hissettiklerini belirtti. Perakendenin istihdamdaki öncü rolünün devam ettiğini ancak sirkülasyonun hızlandığını kaydeden Tınastepe, “Mevcut çalışanlarımızı tutundurmakta ve yerine yeni çalışan yetiştirmekte önemli derecede sıkıntı yaşıyoruz. Kariyer hedefi koyarak çalışan, bir hedefe ulaşmak için uzun dönemli çabalayan bir genç kitlemiz yok maalesef” dedi.
Elektroniğe 685 milyar harcandı
Pazar ve tüketici verilerine ilişkin çalışmalar yapan Statista verilerine göre, 2023 yılında beyaz eşya ve küçük ev aletleri de dahil olmak üzere, tüketici elektroniğine yönelik küresel harcamalar 685 milyar doları bulurken, pazar hacmi ise 8.3 milyar adet düzeyinde. Tüketici elektroniği pazarındaki küresel gelirin 2024 ile 2028 arasında sürekli olarak toplam 130.4 milyar ABD doları (yüzde 12.46) artacağı tahmin ediliyor. Art arda dördüncü yılın ardından göstergenin 1.2 trilyon ABD dolarına ulaşacağı ve dolayısıyla 2028’de yeni bir zirveye ulaşacağı tahmin ediliyor. Bağımsız araştırma şirketleri verilerine göre ise Türkiye’nin tüketici elektroniği pazarındaki satış hacminin 2023 yılında yaklaşık 18.5 milyar dolar büyüklüğünde olduğu tahmin ediliyor.
Sektör teknoloji yatırımlarına ağırlık veriyor
Son dönemde öne çıkan tüketici trendleri ile ilgili de bir değerlendirme yapan Serhan Tınastepe, şöyle devam etti: “Tüketicinin kampanya ve indirim hassasiyeti sürüyor. Bununla beraber yeni bir eğilim olarak, tüketicimizin yeniliklere olan pozitif ilgisini söyleyebiliriz. Özellikle arkasında bir inovasyon yatan, farklı bir deneyim yaşatan hizmetler tüketiciler tarafından ilgi görüyor. Bu tür hizmetleri satın almayı seviyorlar. Bizler de bu tür dönüşümleri ve yenilikleri daha çok yerde kullanmak için teknoloji yatırımlarına ağırlık vermeyi sürdürüyoruz.”
TEKNOLOJİ PERAKENDESİNİN ANA TRENDLERİ YORUMLADILAR
Teknosa CEO’su Sitare Sezgin: ‘Fiyat hassasiyeti sürüyor’
Türkiye teknoloji perakendeciliği sektörünün son yıllarda oldukça dinamik bir dönüşüm süreci içinde olduğuna dikkat çeken Teknosa CEO’su Sitare Sezgin, dijitalleşmenin ön plana çıktığını ve tüketici beklentilerinin hızla değiştiğini kaydetti. “2024 yılı için yüksek enflasyon, artan maliyetler, makroekonomik dalgalanmalar, tedarik zincirindeki olası sorunlar ve siber güvenliğin sağlanması gibi yönetilmesi gereken pek çok konu var ama fırsatlar da çok fazla” ifadelerini kullanan Sezgin, dijital dönüşüm, yapay zeka ve çevre dostu teknolojilerin de sektörün potansiyelini artırdığını belirtti.
ENERJİ VERİMLİLİĞİ ÖN PLANDA
Sitare Sezgin, “Fiyat, tüketicilerin her zaman hassas olduğu bir konu, buradaki hassasiyet sürüyor” değerlendirmesini yaptı. Teknoloji ürünlerinde özellikle yenilenebilir enerji ile çalışan cihazlarla enerji verimliliği yüksek ürünlerin öne çıktığını belirten Sezgin, trendleri şöyle yorumladı: “Uzun ömürlü kullanımı destekleyen elektronik aletler ön plana çıkıyor. Ürün markası ve özellikleri tüketicinin karar alma sürecini en fazla etkileyen faktörler. Online satışlarda ise uygun fiyat yerine markaya veya satıcıya güvenilirlik daha ön planda görünüyor.” Teknosa olarak burada zorluklara değil fırsatlara odaklandıklarını dile getiren Sezgin, pazarın üzerinde büyüme ile kârlılıklarını korumayı hedeflediklerini belirtti.
1 milyar TL’lik yatırım yapacak
Bu yıl için hayata geçirmeyi hedefledikleri yatırım ve hedeflerini de aktaran Teknosa CEO’su Sitare Sezgin, “2024 yılında dijitalleşme, çoklu kanalda müşteri deneyimini iyileştirme, teknolojik altyapı, yapay zeka çözümleri, mağaza açılışları ve renovasyonları konularında yatırımlarımıza devam ediyoruz. 2023 yılı 3’üncü çeyrekte başladığımız ‘Dijital Odaklı Dönüşüm’ programımız ile Teknosa’nın rekabet avantajını bir üst seviyeye taşımayı hedefliyoruz” diye konuştu. 2024 yılında da enflasyon düzeltmesi hariç 1 milyar TL’lik güçlü yatırım yapmayı planladıklarını açıklayan Sezgin, “Dijital kanallarımızla hedefimiz 2024 yılında da büyüme ivmemizi devam ettirerek, e-ticaret işlem hacmimizi 2 katına çıkarmak” dedi.
MediaMarkt Türkiye CEO’su Hulusi Acar: Tüketici talebi normalize oldu büyüme yavaşladı
Teknoloji perakendesinin 2024 yılında adet ve değer bazında büyümesini beklediklerini kaydeden MediaMarkt Türkiye CEO’su Hulusi Acar, ürün çeşitliliği artışı ve dinamik tüketici yapısının 2024 yılında fırsat alanları olacağını aktardı. “Yine de mali sıkılaştırma tedbirleri ve taksitli alışveriş ya da tüketici kredisi gibi olanakların kısıtlanması tüketicilerin ödeme gücünü etkileyebilir. Bu da belli başlı ürün kategorilerinde talebin düşmesine, tüketicilerin cihaz yenilemeyi ertelemesine neden olabilir. 2024 yılında büyüme hızının yavaşladığı ancak hâlâ enflasyonun üzerinde büyüyen bir sektör olduğunu söyleyebiliriz. Yılın ikinci yarısında tüketici talebinin normalize olduğu, ancak yine pozitif beklentilerin olduğu bir dönem bekliyoruz” ifadelerini kullanan Acar, talebin canlı kalmaya devam edeceğini belirtti. Sektörde öne çıkan trendlere ilişkin değerlendirmelerde bulunan Acar, akıllı cihaz sistemleri ile yapay zekanın öne çıkan iki trend olduğunu belirtti. Tüketicilerin artık aldıkları elektronik cihazın vadettiği deneyimin kendisini önemsediğini söyleyen Acar, şöyle devam etti:
GÜNLÜK YAŞAMIN VAZGEÇİLMEZLERİ
“Bu anlamda örneğin, yaşam tarzlarına uyum sağlayan, gelişmiş özellikler sunan, evdeki rutinleri kolaylaştıran ev aletleri günlük yaşamın vazgeçilmezi hale geliyor. Sağlıklı yaşam ve zindelik gibi kavramlar popülerleşirken giyilebilir cihazlara ilgiyi tetikliyor ya da VOD ve streaming abonelikleri çeşitlendikçe beraberinde akıllı TV ve akıllı ev sinema sistemi taleplerini getiriyor.”
Anadolu’ya odaklanacak istihdamı artıracak
Bu yıl mağaza yatırımlarına devam ederek istihdamda artış planladıklarını kaydeden Hulusi Acar, yeni yatırım ve projelerle pazar paylarını artırmayı hedeflediklerini aktardı. “Tüketici elektroniğinin en güçlü büyüme ve talep alanlarını takip ederek bu alanlara ait son teknoloji ürünleri tüketicilerimizle buluşturmaya devam edeceğiz. 2024 yılında mağaza portföyümüze yeni mağazalar eklemeyi hedefliyoruz. Şu anda metrekare bazında baktığımızda Türkiye’de en büyük mağaza alanını sunan elektronik perakendecisi MediaMarkt. Önümüzdeki dönem özellikle Anadolu illerine odaklanacağız ve bu vesileyle genel olarak istihdamı ve spesifik olarak kadın istihdamını artıracağız” ifadelerini kullanan Acar, mevcut olan 3 bin 600 çalışan sayısını yüzde 15 artırmayı hedeflediklerini aktardı.
